Hukuk (Özet) : Hukuk, her şeyden önce bir düzen demektir. Ama hukukun öngördüğü düzen, çalışarak gerçekleeğlenceli bir düzen bileğildir. Hukuk, cemiyet içre insanların sahiden nasıl davrandıklarını bileğil, nasıl davranmaları icap ettiğini gösterir. Hukuk, namına uyulmak ve uygulanmak muhtevain vardır. Hak kıymeti zımnında, insanlar arası ilişkileri bir düzene yakınmak, toplumsal dirimın gerçekleşmesini yağdırmak ister. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Hukuk düzeni, doğduğu andan itibaren kişinin kontrasına kabul edilmesi ve uyulması gereken, mutlaka akıllıca kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kadar, onlara aykırı bir yönde bile kullanabilir. Bu nedenle cemiyet içre insanların idare ve davranışlarının dostluk kurallarına uymaması, her vakit mümkündür. “İşte dostluk, benibeşer davranışlarını bileğerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana gelen bir düzenek, bir bütündür.” İnsan-benibeşer, benibeşer-natür ilişkilerinin insanlığın eş çıkarı ve huzuru muhtevain evrensel ilkelerle güvence altına kırmızıınmasıdır. Hukuk, insanlık seviyesi muhtevain göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birbunca düşünce ortaya atılmıştır. Bunlar kaynağı: tanrı, derslik çıkarları, cemiyet sözleşmesi, natür ve insanlar olarak tamlayan mütalaalerdir. Hukuk Nedir Hukuk, toplumun genel menfaatini veya fertlerin ve toplumun eş iyiliğini yağdırmak için konulmuş olan ve bütün gücüyle desteklenen kaide, tanrı ve kanunların hepsidür. Henüz münteşir bir tanılamamıyla dostluk, adalete yönelmiş toplumsal yaşama düzenidir. Hukuk Söz Fehvaı Hukuk kelimesi Arapça “tanrı” kökünden gelir ve tanrı kelimesinin çoğkebir olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Gündüz feneriçda “tanrı” kelimesinin çoğkebir “ilenme’kak”tır. Türk Kıstak Kurumu’na göre dostluk kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım gücünü belirleyen yasaların hepsidür”. Bunun haricinde hukukun “haklar” fehvaı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, dostluk fehvaında da kullanılır. Yol Fehvaı Hukuk dönemden döneme değiştiği muhtevain hala doyurucu bir tanılamam bünyelamamıştır. Kant “Hukukçular hala hukukun tanılamamını aramaktadırlar” der. Hasetmüzde en çok kabul edilen tanılamamı ise: “Sınırlı bir zamanda mukannen bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması devlet zoruna (müeyyide) bandajlanmış kurallar hepsidür.” Ilmî bir disiplin olarak dostluk, kendi içre üs olarak ikiye ayrılır. Umumi olarak hukukun zevat arası ilişkileri sayfa yer kısmına Özel Hukuk, zevat ile devlet veya devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Bütün Hukuku adı verilir. Bu ayırım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). çağdaş Hukuk, Ticaret Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna karşılık Esas Hukuku, Ukubet Hukuku ve İdare Hukuku bütün hukukunun mirlıca zir dallarıdır. Hukuk Kuralları ve Özellikleri Hukuku başka toplumu organizatör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden ayıran özellik devlet aracılığıyla güvenceye kırmızıınmış ve cebri yaptırımlara sahip olmasıdır. Hukuk kuralları benibeşer davranışlarını düzenler ve bulunduğu toplumun ayar hükümlarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sayesinde müşabih nitelikteki kül durumlarda uygulanması esenlanır. Yapmış oldurım (Müeyyide) Hukuk yerında yaptırım bütün gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek muhtevain kullanılır. Hukuk düzenini esenlamayı ve korumayı amaçlayan yaptırımlar gene dostluk düzeninin öngördüğü şekilde namına getirilir. Maddi ve içsel yaptırımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken içsel yaptırımlar bu durumları kösteklemek muhtevain kullanılır. Ukubet hukukunda ölüm, cezaevi ve kazanç cezaları; temel hukukunda siyasetten men, kelepir metres; mevhibe hukukunda mevhibe ve kaçakçılık cezaları kadar başka dostluk dallarında başka yaptırımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile alakalı çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız icabında; bilinçi bir irade olarak gören kuramlar, irade dışı olarak gören kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların kimilar felsefik bileğil ortaya konduğu dönemin sorunlarını çözmek veya siyasal mütalaaleri dostluk biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali adalet olan dostluk, genel olarak şu şekilde tanılamamlanabilir: “Hukuk, adalete yönelmiş toplumsal bir yaşama düzenidir.” Bu tanılamamdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu namına getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, tatbik yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak istenen, hukukun toplumsal dirimı düzenleyip insanların amerikan barış ve asayiş içre bir arada yaşamalarını esenlamaktır. 2. Uygulamalı Yarar (Sosyal İhtiyaçların önlanması) Hukukun tatbik amacını, toplumsal gerçeklik belirler. Hukuk bu fonksiyonu ile cemiyet içre yaşayan insanların, birbirleri ile bina etmek zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruhsal bir varlık olarak insanoğlunun bünyesından meydana gelen gereksinimlerinı kontralamaya çkırmızıışır. Hukuk bu fonksiyonu ile mevlit, muta nikâhı, ölüm vb. önemli biyolojik olayları da çeşitli hükümlerle düzenler. Hiçbir dostluk düzeni dirimın üs gerçeklerini görmezden gelemez. Hukuk düzeni, insanoğlunun katıksız bünyesına ve bundan gelecek gelen gereksinimlerine amelî çıkmak zorundadır. Hukuk önemli ölçübile, hesaplı gerçeklere bile sınırlanmışdır; hesaplı yokluklara uymalı ve onları kontralamalıdır. 3. Hak Hukuk bu fonksiyonu ile mukannen bir organizasyon altına aldığı içtimai gereksinimlerı, özü salt bir denklik düşüncesi olan adalet ölçüsüne vurarak temel kimliğini kulaklıır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En gücük tanılamamıyla adalet, “bir denklik düşüncesi”dir. “Hak, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) çıkmak üzere iki başka anlamda kullanılır. Hak gerçekte ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, fazilet, fazilet fehvaında kişisel bir özelliği deyimler. Eş her vakit haklı olana yönelir, her insana kendine düşeni icra etmek yolunda kadimî ve bileğemekmez bir çaba gösterir. İşte bu idare ve çabayı gösteren adalet, özne (süje) ile alakalı oluşundan ötürü öznel (sübjektif) adalet olarak nitelenir. Bir fazilet olan öznel adaletin haricinde ve ondan önce nesnel (objektif) bir adalet konseptı vardır. Nesnel adalet, kişinin bir özelliğini bileğil, kişilerin konkre durumlarda gerçekleştireceği takanak biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte dostluk yerında hukuki ayar olarak lügat konusu olan adalet bile, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü dostluk, insanlar arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve alacaklanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar hepsidür.” Topluluk muhtevaindeki davranış ve ilişkilerin bileğerlendirilmelerini muhtevaeren kurallar külü olarak dostluk, bu bileğerlendirmelerde adalet ölçüsünü kullandığı ve işletmek yerinde bulunduğuna göre, adaletin böylece, hukukun da bir bileğerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Hukuk normlarında adalet acaba ne ölçübile yansıtılmıştır ? Mevcut dostluk ne denli adaletlidir ? İşte burada kanun üstü adalet konseptı ortaya çıkmaktadır. Bu, bütün dostluk sistemine ve sistemlerine hâkim kâin, nesnel ve salt bir ayar niteliğindeki adalettir. Hukuk bir cemiyet düzenini muhtevaerir. Hukukun varlık nedeni bile adalettir; lüzumlu mevcut düzeni mukayyet olmak, gerekse onu bileğemektirmeyi meşrulaştırmak muhtevain her vakit adalete mirvurulur. Nesnel ve kanun üstü adalet hukukta kontramıza kurulu dostluk düzenlerinin asli örneği, olması gereken dostluk fehvaında dostluk idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile adalet, mevcut dostluk düzenlerinin namına amelî olup olmadığı açısından bir ayar ve değerlendirme ölçüsü olabilir. Gene bu özelliği ile adalet, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun hazırlamak amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile pozitif ve olumsuz kontralıklı ilişkilerde kâin bu üç fonksiyon istikrar içre olduklarında, adil bir dostluk düzeninin gerçekleşmesi esenlanır. Uygun olarak bütün dostluk normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak dostluk, hem adaleti gerçekleştirecek, hem toplumsal yaşama uyacak, hem bile bu toplumsal dirimın amerikan barış içre sürebilmesi muhtevain bir düzen görünümünü esenlamaya çkırmızıışacaktır.

afyon şirket avukatı